About the Full Moon Poya Day in Srilanka

In Srilanka Buddhist tradition, there are various Full Moon Poya Days;

1.    Duruthu Full Moon Poya Day

It is in January and it commemorates the Lord Buddha’s first visit to Sri Lanka. This visit took place in the first year of the Lord Buddha’s Supreme Enlightenment. Every year Buddhist of Sri Lanka commemorates this event by conducting the Duruthu Perahera which starts from Kelaniya. The Duruthu Perahera was first hled in 1927.

          သီရိလကၤာႏိုင္ငံရဲ႕ ေပါယေဒးမ်ားအေၾကာင္း

သီရိလကၤာႏိုင္ငံက ဗုဒၶဘာသာရိုးရာ အစဥ္လာဓေလ့တြင္ ေပါယေဒး သို႕လျပည့္ေန႔ေတြမွာ က်ေရာက္ တဲ႔ဥပုသ္ေန႔မ်ားစြာ ရွိပါတယ္။ သီရိလကၤာႏုိင္ငံက ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြဟာ မိဘေတြေရာ ကုေလး ေတြေရာ ဥပုသ္ေန႔တြင္ ဘုရားေက်ာင္းမ်ားကို သြားေလ့ရွိပါတယ္။ သြားတဲ႔အခါမွာလဲ ဘာသာေရး ၀တ္စံုကိုပဲ ၀တ္ဆင္ ေလ့ရွိပါတယ္။ သူတုိ႔ႏုိင္ငံရဲ႕ ဘာသာေရးပြဲ၊ အခမ္းအနားေတြမွာ ၀တ္ဆင္ေလ့ရွိတဲ႔ ၀တ္စံုကလဲ တစ္ေရာင္တည္း ဆင္တူျဖစ္ပါတယ္။ အေရာင္ကေတာ့ အျဖဴေရာင္ ၀မ္းစက္ျဖစ္ပါတယ္။ အမိျမန္မာ ႏုိင္ငံမွာေတာ့ တကယ္ထူးျခားျမင့္ျမတ္တဲ႔ ဘာသာေရးေန႔၊ အခမ္းနားေတြမွာ အျဖဴအညိဳျဖစ္တဲ႔ ဓမၼစၾကာ ၀တ္စံုကို ဆင္ယင္ေလ့ရွိပါတယ္။ ဒါကလဲ လူတုိင္းမဟုတ္ပါဘူး။ အသင္းအဖြ႔ ႔ဲေလာက္ပါပဲ။ အမွန္တကယ္ေတာ့           သီရိလကၤာ ဗုဒၶဘာသာေတြရဲ႕ ဘာသာေရး၀တ္စံုနဲ႔ အမိျမန္မာျပည္က ဗုဒၶဘာ သာေတြ ၀တ္ဆင္တဲ႔ ဘာသာေရး ၀တ္စံုကို ယွဥ္ၾကည့္လိုက္မယ္ အမိျမန္မာျပည္က ဗုဒၶဘာ သာေ တြရဲ႕ ၀တ္စံုက ပိုျပီး သပ္ရပ္ကာ မ်က္စိစိတ္ႏွလံုးကို ေအးခ်မ္းေစပါတယ္။ သို႔ေသာ္လည္း အမိျ မန္မာျပည္က ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြဟာ ဘာသာ ေရး၀တ္စံုကို ဆင္တူ တစ္သမတ္တည္း မ၀တ္ႏုိင္တဲ႔ အတြက္ ဘာသာေရးအခမ္း အနားေတြမွာ သီရိလ ကၤာက ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြနဲ႔ နည္းနည္းေလး ကြာေနသလုိ ခံစားမိပါတယ္။ သူတုိ႔လို အထက္ေအာက္ ဆင္တူ အားလံုး၀တ္ဆင္ႏုိင္မယ္ဆုိရင္ျဖင့္ ဆုိဖြယ္မရွိပါ။

သီရိလကၤာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္ေတြဟာ ဘာသာေရး အခမ္းနား၊ ဘုရားေက်ာင္း၊ ဥပုသ္သီလ ေစာင့္သြားတဲ႔ အခါမွာလည္း သူတို႔ရဲ႕ ရင္ေသြးငယ္မ်ားကို ေခၚေဆာင္သြားေလ့ ရွိပါတယ္။ ေက်ာင္းေရာ က္တဲ႔အခါမွာ မဟာေဗာဓိပင္ကို ေရ၊ ဆီမီး၊ ပန္းမ်ားကို ပူေဇာ္ျပီး ရွိခိုးဆုေ တာင္းေလ့ရွိပါတယ္။ ဘုရားေက်ာင္း ၀င္းမ်ားကိုလည္း သန္႔ရွင္းကုသုိလ္ျပဳေလ့ရွိပါတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕က တရားထုိင္၊ ပရိတ္ရြတ္ဆုိေလ့ရွိၾကပါတယ္။

          ဥပုသ္သီလကိုေတာ့ ငါးပါးသီလကိုပဲ ခံယူေဆာက္တည္ေလ့ရွိၾကပါတယ္။ တရားေဒသနာကိုေတာ့ မနက္တစ္ခ်ိန္၊ ေန႔တစ္ခ်ိန္၊ ညေနတစ္ခ်ိန္ နာယူေလ့ရွိပါတယ္။ တရားေဟာဆရာေတာ္ကလဲ တစ္ခ်ိန္ကို တစ္ပါး ေပာာေပးတာပါ။ နာယူေနတဲ႔ အခါမွာေတာ့ လြတ္လပ္စြာ ထုိင္ႏိုင္ပါတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕ ျမန္မာဗုဒၶ ဘာသာ၀င္ေတြလို ဒူးတုတ္ထုိင္ၾကပါတယ္။ တစ္ခ်ိဳ႕က ေျခဆင္း၊ တစ္ခ်ိဳ႕က တင္ပၸလင္ေခြ၊ တစ္ခ်ိဳ႕က ဘုရားဘက္ ေျခဆင္း၊ တစ္ခ်ိဳ႕က ထုိင္ခံေသးေသးေပၚ၊ တစ္ခ်ိဳ႕က ရဟန္းေ တာ္ေတြရဲ႕ ေနာက္ေက်ာ ဘက္မွာ ထုိင္ေလ့ရွိပါတယ္။ သီလေစာင့္ တရားနာယူေနတဲ႔အခါမွာ စကားေျပာေ လ့မရွိပါဘူး။ သုိ႕ေသာ္ အေပါ့အပါး သြားခ်င္လဲ ထသြားလို႔ရပါတယ္။ ဘုန္းၾကီးေတြက အျပစ္မဆုိသလို သူတို႕အခ်င္းခ်င္းလဲ ကဲ႔ရဲ႕ေ၀ဖန္၊ ရွဳတ္ခ်တာမ်ိဳး မရွိပါဘူး။ အတင္းအဖ်င္းေျပာဆုိမွဳလဲ နညး္ပါတယ္။ မရွိသေလာက္ပါပဲ။ သူတုိ႔တတ္ ႏိုင္တာကိုလဲ ဒါနအျဖစ္ ေပးလွဴဒါန္းၾကပါတယ္။ သကၤန္း၊ သပိတ္၊ ဆပ္ျပာ၊ သၾကား၊ ကြမ္း၊ ၀တၳဳေငြ စသည္ပါ။ ထူးျခားတာက သူတုိ႔က ပရိကၡရာထဲမွာ ကြမ္း၊ ဆပ္ျပာစသည္လဲ ပါသည္ဟု ခံယူထားေသာေၾကာင့္ ဆြမ္းကပ္၊ ဥပုသ္ေက်ာင္းေတြမွာ ကြမ္းယာကို အေလးေပး ကပ္လွဴေလ့ရွိပါတယ္။      

  ဥပုသ္ေန႔မ်ားကိုေတာ့ တစ္ခုခ်င္းေဖာ္ျပေပးလုိက္ပါတယ္။ သူတုို႔ဓေလ့အရ ဥပုသ္ေန႔ မ်ားကိုေတာ့ ေပါယေဒးလို႔ေခၚဆုိေလ့ရွိၾကပါတယ္။ ဒီေပါယေဒးေတြကို သတ္မွတ္၊ ျဖစ္ေပၚလာမွဳေတြကလဲ သာမန္မ ဟုတ္ပါဘူး။ ဗုဒၶဘာသာရဲ႕ သမုိးျဖစ္စဥ္ေတြကို ကိုယ္စားျပဳထားပါတယ္။ သူတုိ ႔ႏုိင္ငံမွာ ေပါယေဒးမ်ားကို လျပည္ေန႔ေတြမွာ သတ္မွတ္ထားေလ့ရွိပါတယ္။ ဒီေတာ့ တစ္လတစ္ ခါက်ေ ရာက္ေနတဲ႔ ဒီေပါယေဒး ဥပုတ္ေန႔ ေတြမွာ သီရိလကၤာကို ဘုရားၾကြေရာက္လာျခင္း၊ ဗုဒၶဘာသာ သာသနာ စတင္ေရာက္ရွိလာပံုႏွင့္ ဗုဒၶသမုိင္းျဖစ္ စဥ္ေတြထဲက ထူးျခားေသာအေၾကာင္းအရာေတြကုိ ကုိယ္စားျ ပဳထားပါတယ္။

          ဥပမာေျပာရမယ္ဆုိရင္.. Duruthu-ဒုရုသုလို႔ေခၚတဲ႔ လျပည့္ဥပုသ္ေန႔ အေၾကာင္းကို ေလ့လာ မယ္ဆုိပါက၊ ဒုရုသု ဥပုသ္ေန႔ဟာ ဇန္နရီလမွာ က်ေရာက္ပါတယ္။ ဒီဥပုသ္ေန႔က ျမတ္စြာဘုရားရွင္ သီရိလကၤာ ႏုိင္ငံကို ဘုရားျဖစ္ျပီး ရွစ္၀ါေျမာက္မွာ ၾကြေရာက္လာျခင္းကို ကိုယ္စားျပဳထားပါတယ္။ ဒီေန႔မွာ ဘုရားရွင္ သီရိလကၤာကို ၾကြေရာက္လာျခင္း အထိမ္အမွတ္အျဖစ္ ႏွစ္စဥ္က်င္းပေလ့ရွိပါတယ္။ ဒီဒုရုသုေပါယေဒးသည္ သီရိလကၤာႏိုင္ငံ၊ ျမိဳ႕ေဟာင္းတစ္ျမိဳ႕ျဖစ္တဲ႔ ေကလနိယမွာ က်င္းပေလ့ရွိပါတယ္။ ၁၉၂၇ ႏွစ္က စတင္ခဲ႔ပါတယ္။ ဒီ ေကလနိယမွာ ေကလနိယ ရာဇမဟာ၀ိရ ဘုရားေက်ာင္း၊ ကလ်ာဏီသိ္မ္တာ္ၾကီး၊  ေကလနိယ ေစတီေတာ္ၾကီးႏွင့္ မဟာေဗာဓိပင္ တည္ရွိပါတယ္။

  ေကလနိယေစတီ၏ ေနာက္ခံသမုိင္းေၾကာင္းကို နည္းနည္းျပန္ၾကည့္မည္ဆုိပါက တစ္ခ်ိန္က ေကလနိယ တုိင္းေဒသကို ဘုရင္ မနိအကၡိသ အုပ္ခ်ဳပ္ခဲ႔ပါတယ္။ အဲ႔ဒီအခ်ိန္မွာ ဘုရားရွင္က ရွစ္၀ါေျမာက္မွာ ပထမအၾကိမ္ၾကြခဲ႔တဲ႔နာဂဒီပကို ဒုတိယအၾကိမ္ ၾကြေရာက္ခဲ႔ပါတယ္။ ျမတ္စြာဘုရားၾကြေ ရာက္လာ တာကိုသိတဲ႔ ဘုရင္မနိအကၡိသက ဘုရားထံကိုသြားခဲ႔ပါတယ္။ ျမတ္စြား ဘုရားေဟာ ၾကားခဲ႔တဲ႕႔ တရားေ တာ္ကိုလဲ နာယူျပီး ေကလနိယကိုၾကြေရာက္ဖုိ႔ ျမတ္စြာဘုရားကို ပင့္ေလွ်ာက္ပါတယ္။ ဘုရားရွင္ ကလဲ လက္ခံခဲ႔ပါတယ္။ ေနာက္.. ဘုရားရွင္က ေနာက္ပါ ရဟႏၱာ ငါးရာနဲ႕ အတူ ေကလနိယကို ၾကြေရာက္ ခဲ႔ပါတယ္။ ျမတ္စြာဘုရားရွင္နဲ႔ ရဟႏၱာ ငါးရာကို ၾကဳဆိုျပီး ဂႏၱကုဋီတိုက္ ခန္းကိုေဆာက္လုပ္ျပီး ဆြမ္းဆက္ ကပ္ခဲ႔ပါတယ္။

  ဆြမ္းဘုဥ္းေပးျပီး ဘုရားရွင္က ဘုရင္၊ မိဖုရား၊ မွဴးမတ္မ်ားကို တရားေဟာခဲ႔တယ္။ ေနာက္ပုိင္းမွာေတာ့ ဘုရင္ၾကီးက ဘုရားရွင္ တရားေဟာခဲ႔တဲ႔ေနရာမွာ မ်ားစြာေသာ ေစတီမ်ားကိုတည္ေဆာက္ခဲ႔ပါတယ္။ အခုေတာ့ သီရိလကၤာဗုဒၶဘာသာ၀င္မ်ား ရွိခိုးပူေဇာ္ေလ့ရွိၾကေသာ ေကလနိယေစတီရယ္လို႔ ထင္ရွား ရွိေနပါတယ္။

အားလံုးရႊင္လန္းခ်မ္းေျမ့က်ပါေစလို႕.. www.amaymitter.blogspot.com